© Rob Laughter

(open brief) wacht niet tot het doek valt: het grootste podium van Vlaanderen en Brussel vraagt uw steun

17.05.2021 · #opinie #cult! #beleid

 

 

Beste minister-president Jambon,
Beste minister Somers, 

Zou het dan toch waar zijn dat het Vlaamse cultuurbeleid geen baat heeft bij lokale cultuurhuizen (de cultuur- en gemeenschapscentra) die elkaar versterken? Wij zijn het grootste podium van Vlaanderen en Brussel, en wij vragen uw hulp. Wij, dat zijn 168 cultuurhuizen met duizenden cultuurwerkers die met deze brief een open oproep doen voor erkenning en ondersteuning. We kunnen enkel vaststellen dat dit gigantische, lokale netwerk vandaag openlijk genegeerd wordt of weggezet wordt als een manifestatie van het verleden.

Onze netwerkorganisatie cult! klopte enkele maanden geleden nog hard aan uw deur met een uitgewerkt korte termijn-crisisplan. Daarmee wou deze belangenbehartiger zich op korte tijd transformeren tot expertisenetwerk om de acute ondersteuningsnoden van dit netwerk in crisistijden op te vangen. Bovendien was cult! de voorbije maanden de enige betrouwbare en accurate bron over de coronamaatregelen op maat van onze sector. cult! ving bot. Wat we wel kregen was de belofte van onze minister-president Jan Jambon dat aan het bovenlokaal steunpunt OP/TIL op zeer korte termijn de nodige steunpuntfuncties zouden worden toegevoegd.

cult! verleende haar volledige medewerking aan het bovenlokaal steunpunt en rapporteerde op welke domeinen de ontelbare vragen van dit netwerk zich situeerden. Dit is intussen 7 maanden geleden. Terwijl de coronacrisis en daarmee de urgentie voor onze sector gewoon verder raast, werd onze noodkreet verder op de lange baan geschoven. Eind januari kwam het eindelijk aan bod in de commissie cultuur en maakte minister Jan Jambon de belofte dat de nodige formaliteiten in februari zouden worden afgehandeld. Enkele maanden later bleek in alweer een commissie dat die belofte nog wat afgezwakt werd. Wat blijft ervan over? De integrale steun die er nodig is, wordt herleid tot één deeltje van de opdrachten die OP/TIL zal krijgen, namelijk ‘dienstverlening aan gemeentelijke culturele diensten en instellingen’, maar telkens vanuit een ‘bovenlokale en transversale blik’, aldus minister Jan Jambon.[1] De term cultuurhuizen wordt in die opdracht zelfs niet in de mond genomen.

Dat is voor ons een pijnlijk maar tekenend voorbeeld van de ernstige onderwaardering, onderschatting en zelfs ontkenning van de werkvorm binnen het lokaal cultuurbeleid. Nochtans wordt de steun aan collega sectoren als Sociaal-cultureel werk, Erfgoed en de Kunsten, (terecht) niet in vraag gesteld.

Het valt ons overigens op dat telkens het lokaal cultuurbeleid op de Vlaamse parlementaire agenda komt, de signalen van deze sector misbegrepen worden. Alsof deze sector in al die tijd stilgestaan heeft. Men percipieert de aandacht voor de lokale culturele noden bovendien als een verhaal dat men in elke gemeente voor zichzelf moet uitzoeken. Erger zelfs: het ondersteunen van het lokaal cultuurbeleid vanuit Vlaanderen zou als ‘betuttelend’ worden ervaren. 

De gemeenten en steden beslissen inderdaad autonoom en nemen daar hun verantwoordelijkheid. Ze scharen zich, vanuit oprechte overtuiging, achter deze bruisende plekken van lokale cultuurbeleving.[2] Maar de lokale besturen, cultuurmedewerkers, diensten vrije tijd en schepenen cultuur hebben het afgelopen jaar allemaal aan den lijve ondervonden: er wordt koortsachtig gezocht naar informatie, ankerpunten en uitwisseling. De bereidheid om individueel te experimenteren en onderzoeken is uiteraard aanwezig, maar daarnaast is er ook een hoge nood om van elkaar te leren als sector. Is het niet evident dat er uitgekeken wordt naar de kans om elkaar te stimuleren, te inspireren en zo zelf te groeien en te evolueren? Dat heeft niets te maken met betutteling. Het gaat net om een bestaande nood die broedt doorheen het hele culturele ecosysteem: van lokale socio-culturele verenigingswerkers tot het Vlaams gesubsidieerde kunstenveld, iedereen steunt op die lokale pilaren.

In de bovenlokale ruimte ziet men als toekomstmodel in Vlaanderen wel nog soelaas. Maar bestaat die niet slechts bij de gratie van de samenwerkingsdrang tussen lokale actoren? Dan heb je alle baat bij een ijzersterke fundering en motivatie lokaal.

Ondertussen brokkelt de beperkte steun die er wel nog was gewoon verder af. Cultuurconnect moest in 2020 noodgedwongen haar inspiratieluik voor de sector (zij het enkel op het digitale) volledig stilleggen.

Om de ambities en toekomstplannen van deze huizen alle kansen te geven en als uniek en enorm podium ook internationaal te schitteren, is er volwaardige ondersteuning nodig. Onze vraag is heel concreet:

  • Bouw op korte termijn aan een sterk expertisecentrum dat ruimte kan en wil maken voor de brede ondersteuning van het uitgestrekte netwerk van cultuurhuizen, met focus op innovatie en toekomst.
  • Erken en ondersteun de werkvorm ‘cultuurhuis’, in al haar diversiteit binnen het lokaal cultuurbeleid (cultuurcentrum, gemeenschapscentrum …).
  • Ondersteun de organisatie van uitwisseling, opleiding en inspiratie
  • Zet in op monitoring en dataverzameling waar de cultuursector zelf iets aan heeft en die niet verdwijnt tussen algemene cijfers, en waar ook de overheid niet naast kan kijken.

[1] https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/150635…;
[2] Uit het coronaonderzoek i.s.m. UA bij 22.000 bezoekers in maart 2021 bleek dat 85% cultuur meer dan ooit nodig vindt. 20% zegt meer naar cultuurhuizen te zullen gaan wanneer ze de kans krijgen. Lees hier meer.

Ondertekend,

Alain De Coen (Theatertechniek CC Nova - Wetteren), Amélie Neirynck (Coördinator podiumkunsten CC Knokke-Heist), An Uyttenhove (Stafmedewerker gemeenschapsvorming Cultuurhuis Knokke-Heist), Ann Degol (Stafmedewerker Cultuurhuis Tessenderlo), Ann Goossenaerts (programmator Cultuurcentrum Sint-Niklaas), Annelies De Graeve (Bestuur cult! & directeur Cultuurcentrum Sint-Niklaas), Aukelyn Allary (Bestuur cult! & directeur Cultuurcentrum de Brouckere Torhout), Bart Bogaert (Stafmedewerker CC De Steiger Menen), Bart De Motte (Directeur Cultuurcentrum 't Getouw Mol), Bart Maerivoet (theatertechnieker CC Ter Dilft), Bart Wauters (Stafmedewerker jeugd - communicatie Cultuurcentrum Ter Dilft Bornem), Ben Bonner (Technisch medewerker CC Ter Dilft Bornem), Ben Schokkaert (Diensthoofd cultuur & evenementen  Stadsbestuur Ninove), Benoit Chris (Gewezen cultuurfunctionaris Deerlijk), Bob Van den Bosch (Cultuurbeleidscoördinator - Directeur - Programmator De Wouwer Ravels), Brigitte Verelst (Directeur ad interim CC Jan Tervaert, Hamme), Chiel Vandenberghe (Directeur Cultuurcentrum De Steiger Menen), Cindy Baelus (Administratief medewerker cultuur GC De wouwer), Cindy Daems (Directeur CC De Adelberg Lommel), Dag Jennes (Deskundige techniek cel vrije tijd Mortsel), Dave Van Robays (Bestuur cult! & directeur CC De Schakel Waregem), Dirk Bovijn (Directeur CC Asse), Dirk Cornelis (Directeur CC De Spil Roeselare), Dirk Verelst (Cultuurbeleidscoördinator op rust Zwijndrecht), Eef Segers (Programmator scholen en familie CC Nova Wetteren), Elien De Roo (Cultuurmedewerkster CC De Biekorf), Elke Clompen (Regiocoördinator (clustermanager Cultuur) IGS Cultuurtuin WAAS (Cultuurregio Waasland)), Els Verinde (Cultuurfunctionaris Het Perron, Ieper), Emely Alders (Productieleider CCHA), Emilie Hulsmans (Programmator cultuurcentrum Hasselt), Erwin Van Dycke (cbc cc de Kruisboog), Eva Steel (Coördinator vrije tijd Mortsel Lokaal bestuur Mortsel/cel vrije tijd/cc Mortsel), Frank Rits (Afdelingshoofd beleving CC De Steiger), Franky Vantyghem (Diensthoofd cultuur en toerisme Cultuurzaal De Balluchon / Dienst cultuur Koekelare), Frederik Rogiers (Cultuurfunctionaris programmator CC Lokeren), Freek Depraetere (Hoofd cultuur GC d'Iefte Deerlijk), Geert Thonnon (Theatertechnieker Ter Kommen), Geerwin Vandekerckhove (Cultuurconsulent, diensthoofd Cultuurhuis De Leest, Izegem), Gerhard Verfaillie (Directeur cultuurcentrum Hasselt), Gerrie Geurts (Directeur CC op rust cc Maaseik), Gert Wouters (Podiumtechnicus GC De Wouwer), Griet Beyens (Administratief medewerker / baliemedewerker Cultuurhuis Tessenderlo), Griet Ivens (Directeur Cultuurcentrum Ter Dilft in Bornem), Hannah Maddens (Afdelingshoofd vrije tijd  Stad Menen), Heidi Dreezen (Cultuurfunctionaris Gemeente Oudsbergen), Herlinde Decroos (Coördinator Cultuurhuis Merelbeke), Hilde Achten (Cultuurfunctionaris GC Ter Kommen Hoeselt), Hilde Seuntjes (Diensthoofd jeugd en cultuur Gemeenschapscentrum Kapellen), Ilse Lacante (Schepen Mortsel), Ilya De Roey (Afdelingshoofd cultuur cultuurcentrum Brasschaat), Ineke Bruynooghe (Cultuurfunctionaris Jabbeke), Inge François (Cultuurfunctionaris GC Cultuurhuis Safarken Wachtebeke), Ivo Peeters (Bestuur cult! & Chairman ENCC European Network of Cultural Centres), Jan Bourgeois (Bestuur cult! & Directeur CC Zwaneberg, Heist-op-den-Berg), Jan Buyens (Educatief medewerker CC De Adelberg Lommel), Jan Leconte (Diensthoofd/cultuurbeleidscoördinator CC De Ververij Ronse), Jef Gunst (Gepensioneerd Westrand Dilbeek), Jeroen Desaver  (Cultuurcoordinator GC de Plak gemeente Diepenbeek ), Jeroen Dewandel (Gebouwsteunpunt - theatertechnieker CC Scharpoord  Knokke-Heist), Jessie Verschelden (Communicatiemedewerker CC Jan Tervaert), Jo Sollie (Coördinator IGS Cultuur Noordrand), Joeri Van Mulders (Stafmedewerker cultuurcentrum Asse), Johan De Vis (Zaalwacht CC De Biekorf Lebbeke), Johan Wouters (Directeur de VELINX ), Joke Wegsteen (Programmator Klassieke Muziek en vorming Cultuurcentrum Ter Dilft Bornem), Jos Liebens (Voorzitter Cultuurraad Hoeselt GC Ter Kommen Hoeselt), Karin De Schutter (Programmator dans / communicatie & marketing De Werf Aalst), Kathleen Keymeulen (De Werf Aalst), Kathleen Somers (Cultuurbeleidscoördinator OC 't Waaigat, Zwijndrecht), Katleen De Geyter (Onthaalbediende Cultuurcentrum Nova - Wetteren), Katrien Van der Jeugt  (Administratief bediende CC Jan Tervaert Hamme ), Katrijn Pauwels (Bestuur cult! & N22 - VGC Brussel), Koen Vandewalle (Adm medewerker openluchtanimatie cultuurhuis CC Scharpoord Knokke-Heist), Kris Peetermans (Schepen GC Den Egger), Kristl Lambert (Directeur GC Spikkerelle GC Spikkerelle Avelgem ), Laura Beirnaert (Projectmedewerker  CC Jan Tervaert Hamme), Lies Van Lierde (Teamcoach, programmator CCDilbeek, Westrand), Liesbet De Wilde (Dienst educatie Cultuurcentrum Knokke-Heist), Liesbet Vermaelen (Centrumverantwoordelijke GC de Boesdaalhoeve (vzw 'de Rand')), Lieselotte Denolf (Schepen van Cultuur Torhout), Lieve Wauteraerts (Deskundige vrije tijd Mark Liebrecht Schouwburg Mortsel), Linda Billiet (Op rust CC Koksijde), Linda Maertens (Administratief medewerker Cultuurcentrum Scharpoord- Knokke-Heist), Linda Van Buynder (Diensthoofd Cultuurcentrum Temse), Lindsey Demunck (Onthaalbediende cultuurcentrum cc casino Koksijde), Lotte Peeters (Schepen CC Jan Tervaert), Lucas Lambrecht (Deskundige vrije tijd GC Spikkerelle Avelgem), Lutgart De Beukeleer (Coördinator cultuur & erfgoed Cinema Plaza, Duffel), Marc Van Havere (Voorzitter cultuurraad Hamme), Mario Covatti (Hoofdtechnieker CC Jan Tervaert Hamme), Marjan Hannes  (Baliemedewerker en aankoper Cultuurhuis), Marjorie Keymis (Technisch medewerker theatertechniek CC Scharpoord Knokke-Heist), Marnix Theys (Bestuur cult! & regiocoördinator Zuidwest), Maya Pelkmans (Administratief medewerker cultuur Gemeenschapscentrum De Wouwer - Ravels), Michiel Mestdagh (Hoofd Vrijetijdshuis - Cultuur Vrijetijdshuis Torhout), Nancy Deconinck (Zakelijk coördinator CC De Steiger), Nancy Wesemael (Onderhoud De Biekorf Lebbeke), Natascha Vos (Deskundige vrije tijd Mark Liebrecht schouwburg), Nele Jacobs (Cultuurbeleidscoördinator  Cultureel Centrum Aartselaar), Nick Clarebout (Arbeider Koksijde), Pascal Meltens (Hoofdtheatertechnicus CC De Biekorf), Pat Vanderhaeghe (Directeur cultuur op rust CC Jan Tervaert, Hamme), Patricia De Baene (Medewerker cultuurhuis Scharpoord CC Knokke-Heist), Paul De Marez ((gep.) Directeur Cultuur en CC Kortrijk Cultuurcentrum Kortrijk), Paul Engelbeen (Bestuurslid Cultuurraad /Gepens. Cultuurambtenaar Hamme CC Jan Tervaert / Cultuurraad Hamme), Paul Sergier (Oud-directeur VVC), Pedro Oosterlynck (Bestuur cult! & directeur Cultuurhuis Knokke-Heist), Peggy Geerinckx (Ppc Hamme), Peter Bosmans (Bestuur cult! & directeur Cultuurhuis Casino Houthalen-Helchteren), Peter De Wachter (Theatertechnieker cc de Ster Willebroek), Peter Mulder (DJ, muzikant Nesta The Originator (DJ & more)), Peter Vanderkrieken (Schepen van cultuur CC De Adelberg ), Peter-Jan Hoestlandt (Theatertechnieker Cc Scharpoord Knokke-Heist), Philippe De Ridder (Afgevaardigd bestuurder vzw De Scheldegalm), Philippe Seys (Cultuurfunctionaris Cultuurcentrum De Steiger Menen), Piet Van Loocke (Oud-directeur /bestuurder CC Lokeren/voormalig stafmedewerker en voorzitter van Fevecc CC Lokeren), Pieter Claessens (Bestuur cult! & cultuurfunctionaris Cc De Plomblom Ninove), Pieter Taccoen (Hoofdprogrammator en zakelijk leider  GC De Wildeman Herent ), Raf Coenjaerts (Gepensioneerd  CC De Ster Willebroek, Kunst In Huis ), Regine Rooryck (Schepen Deerlijk), Ren Van puyenbroeck (Expert harmonien Cultuurraad hamme), Ria Merlier (Ex directeur Cc De Schakel Waregem CC De Schakel Waregem), Rik Van Daele (Afdelingshoofd Cultuur/Cultuurbeleidscoördinator Stad Sint-Niklaas), Robby Vaeck (Technieker CC De Ster Willebroek), Roeland Van Gorp (Directeur GC den egger (Scherpenheuvel-Zichem)), Sabine Wéry (Programmator cursussen en workshops, lezingen, omkadering podiumactiviteiten De Werf, Aalst), Sam Vervoort (Stafmedewerker programmatie & communicatie GC ‘t Blikveld - Bonheiden), Sammy Vermeesch (Cubelco GC De Bunder), Servaas Boucquey (Directeur CC Wevelgem CC Wevelgem), Sharona Meskens (Medewerker Onthaal CC Ter Dilft), Sien Van Isterdael (Deskundige cultuur en evenementen Stad Ninove), Simon Aneca (Deskundige Cultuur GC De Beuk), Sophie De Winter (Directeur cultuur ad interim CC Jan Tervaert - Gemeente Hamme), Staf Lauwerysen (Gewezen directeur De Warande Turnhout), Stefan Tanghe (Bestuur cult! & algemeen coördinator CC De Grote Post Oostende), Stefanie Deburchgrave (Deskundige vrije tijd Mortsel), Steven Libbrecht (Bestuur cult! & voorzitter beheer- en adviesraad GC de Muze van Meise), Stijn De Coster (Bestuur cult! & directeur CC Stroming Berlare), Sylvie Ver Eecken (programmator Cultuurcentrum Casino Koksijde), Thierry Huylenbroeck (Bestuurslid cultuurraad  Hamme), Tim De Groote (Schepen van cultuur CC De Fabriek), Tom Rouvrois (Stafmedewerker/cultuurfunctionaris cultuurhuis Tessenderlo), Veerle Van Bun (Directeur CC C-Mine Genk), Veerle Van den Begin (Cultuurfunctionaris CC De Ster - Willebroek), Veerle Vermeulen (Clustermanager cultuur & vrije tijd Sint-Niklaas), Vera Stadeus (Cultuurfunctionaris CC De Fabriek), Wim Breydels (Cultuurfunctionaris-directeur CC Nova Wetteren), Wim Dolfyn (Theatertechnicus CC Mortsel), Wim Hoekx (Cultuurfunctionaris Cultuurcentrum De Adelberg Lommel), Wim Meert (Voorzitter cult! & directeur cc Strombeek Grimbergen vzw), Wim Vervoort (Bestuur cult! & directeur CC Baarle), Wout Govaert (Coördinator Theater & Techniek CC Scharpoord - Knokke-Heist), Yoko Van Praet (Diensthoofd cultuur CC De Biekorf, Lebbeke), Yves Voncken (Cultuurbeleidscoördinator GC Ter Kommen Hoeselt), Yvette Stassyns (Hulp bij festiviteiten CC Hamme).